اصل اول در ذات خداوند:
 ذاتی است یگانه، ‌شریكی ندارد،‌ یكتایی است بی‏مانند، همه به او نیامندند، ‌كسی نیست كه با او ضدیت كند، یگانه است و بی‏همتا، ‌قدیمی است كه اول ندارد، ‌ازلی است و آغاز ندارد، همیشه است و پایان ندارد، ‌ابدی است و نهایتی برایش نیست، ‌به ذات خویش قائم است و هیچ گونه انقطاعی ندارد، ‌و گسستگی در او نیست،‌ همیشه دارای جلال و عظمت بوده و هست و خواهد بود، ‌مرور زمان، ‌و گذشت روزگار او را نابود نخواهد كرد، ‌او اول و آخر و ظاهر و باطن به هر چیزی داناست.

اصل دوم در پاكیزگی و مبرّا بودن خداوند
خدا نه جسم است،‌ نه دارای صورت،‌ نه جوهر است، و نه دارای حد و مقدار، ‌با اجسام كه قابل اندازه گیری و تجزیه هستند ‌همانندی ندارد، ‌جوهر نیست و جوهرها در او حلول نمی‏ كنند، ‌عرض نیست و عرض‏ها بر وی وارد نمی‏گردند، ‌او مانند هیچ موجودی نیست، ‌«و هیچ موجودی همانند او نیست». و چیزی به او نمی‏ماند و او مانند چیزی نیست، ‌و به قرار و اندازه محدود نیست، نه مكانها شامل اویند و نه جهات او را احاطه كرده‏اند،‌ و نه آسمانها او را فرا گرفته‏اند،‌ بر عرش جایگیر است، ‌آنطور كه خودش گفته «الرحمن علی العرش استوی» و به آن معنی كه خودش اراده كرده است، ‌جایگیر شدنش از قرار گرفتن، ‌و تماس حاصل كردن،‌ و در مكان بودن،‌ و دگرگون شدن،‌ و جا به جا گردیدن،‌ مبرّا است، عرش او را حمل نكرده است، ‌بلكه عرش و فرشتگان كه آن را حمل كرده‏اند، ‌همه را لطف قدرت او برداشته است و در قبضه اقتدارش مغلوب و مسخرند، ‌بر عرش و تمام كائنات، ‌از عالم بالا تا اعماق زمین، ‌تفوّق دارد، ‌تفوق او بر جهان طوری نیست كه به عرش و آسمان نزدیكش كند، ‌بلكه مقام و درجاتش،‌ همچنان كه از زمین بالاتر است از عرش نیز رفیع‏تر و والاتر است؛ و با این حال به هر موجودی نزدیك است و «به بندگان از  رگ گردن نزدیكتر است»، «به هر چیزی شاهد و آگاه است».
همچنان كه ذاتش با هیچ ذاتی همانند نیست‌، نزدیك بودنش با نزدیكی اجسام همانندی ندارد، ‌ذاتش در چیزی حلول نمی‏كند، ‌همانطور كه حلول اشیا‌ در ذات او محال است،‌ بالاتر از آن است كه مكان او را در بر گیرد، ‌و منزّه است از اینكه به زمان محدود باشد،‌ بلكه قبل از آفرینش زمان و مكان موجود بوده است‌، او اكنون همان طور است كه در ازل بوده است،‌ با اوصافی كه دارد ‌از آفریدگان جدا است،‌ در ذاتش چیزی غیر از او نیست، ‌و ذاتش در چیز دیگر وجود ندارد، ‌مبرّا از تغییر و انتقال است،‌ وحوداث در او وارد، ‌و عوارض،‌ بر ذاتش جاری نمی‏شوند،‌ بلكه همیشه در اوصاف جلالش، ‌منزه از زوال، و در صفات كمال، ‌بی‏نیاز از افزایش كمال است،‌ عقل‏های خردمندان ‌به وجودش علم و ایمان دارد، ‌او از روی لطف و مرحمت و تكمیل نعمت، ‌خود را در معرض دید نیكوكاران و فرمانبردارن قرار می‏دهد، ‌و در بهشت به این نعمت عظمی نائل می‏سازد.

اصل سوم در قدرت خداوندی
خداوند زنده و توانا و دارای تسلط و غلبه است، ‌قصور و ناتوانی به او راهی ندارد،‌ «لاتأخذه سنة‌ و لانوم» پینكی و خواب او را نمی‏گیرد. نابودی و مرگ بر او عارض نمی‏شود، ‌بر عالم ملك و ملكوت قدرت دارد، بزرگی و عزت و تسلط و سلطنت و فرمانروایی بر عالم جسمانی و عالم روحانی از آنِ اوست، ‌آسمان‏ها مانند طوماری پیچیده در دست قدرت اوست،‌ و تمام آفریدگان در زیر فرمان اویند، ‌در خلق و اختراع كائنات شریك ندارد، ‌و در آفرینش و ابداع موجودات كسی او را یاری نكرده است؛ آفریدگان، ‌و تمام اعمال ایشان آفریدۀ او، ‌و روزی‏ها و اجل‏های همه به تقدیر او است، هیچ چیزی از قبضه قدرتش خارج نیست، ‌و تمام دگر گونی‏ها، ‌و حوادث ‌به فرمان او صورت می‏پذیرند، مقدوراتش بی‏شمار، ‌ومعلوماتش بی‏نهایت است.

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

 ایمان به کتابهای آسمانی یکی از ارکان ایمان به شمار می‏رود؛ کسی که ادعای مسلمانی می‏کند باید به تمام کتب آسمانی که خداوند متعال به پیامبران نازل فرموده است ایمان داشته باشد، به طوری که انکار حتی یکی از آنها و کفر ورزیدن به وجود این کتابهای آسمانی، شخص را از اسلام خارج کرده و در زمره کفار داخل می‏ کند.

لذا هر فرد مومن، برای اینکه ایمانش مورد قبول بارگاه ایزدی قرار گیرد، باید به طور اجمالی به همه کتابهای آسمان باور و اعتقاد داشته باشد. چنان که آیه 285 سوره مبارکه بقره، اشاره به همین مطلب دارد: « آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ كُلٌّ آمَنَ بِاللَّهِ وَمَلائِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَكَ رَبَّنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ». (پيامبر (خدا) بدانچه از جانب پروردگارش بر او نازل شده است ايمان آورده است‏، و مؤمنان همگى به خدا و فرشتگان و كتابها و فرستادگانش ايمان آورده‏اند (و گفتند:) ميان هيچ يك از فرستادگانش فرق نمى‏گذاريم و گفتند: شنيديم و گردن نهاديم‏، پروردگارا، آمرزش تو را (خواستاريم‏) و فرجام به سوى تو است‏.) همچنین در حدیثی از فرمایشات پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم که به حدیث جبرئیل معروف است، زمانی که حضرت جبرئیل در مورد ایمان از آنحضرت صلی الله علیه وسلم سوال می‏کند، ایشان در تعریف ایمان می‏فرماید: «أَنْ تُؤْمِنَ بِاللَّهِ وَمَلاَئِكَتِهِ وَكُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ وَتُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ خَيْرِهِ وَشَرِّهِ ».

تعداد کتابهای آسمانی
حکمت خداوند متعال مقتضی این بود که درهر برهه از زمان که انسانها از مسیر حق و عقیده توحید منحرف شده و به بیراهه کشیده شده‏اند، افرادی از نوع بشر را به عنوان نبی و پیامبر از میانشان برگزیند تا آنها را در مسیر عقیده صحیح و وحدانیت الهی سوق دهند؛ از عذاب‏های الهی ترسانده و به نعمت‏های اخروی بشارت دهند و آنها را از سرانجام و عاقبت اعمال نیک و عقوبت اعمال بد از قبیل کفر و شرک و ... مطلع سازند.
برای انجام این مهم، خداوند متعال دستورات و احکامی که هر پیامبر مأمور ابلاع آنها بود را در قالب یک کتاب- که البته هر کدام از کتابها طبق اقتضای زمان، تدریجی یا یکباره نازل می‏شد- به پیامبران فرو فرستاد. آیه (213) سوره بقره به خوبی بیانگر این مطلب می‏باشد: « كَانَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً فَبَعَثَ اللّهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فِيمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ وَمَا اخْتَلَفَ فِيهِ إِلاَّ الَّذِينَ أُوتُوهُ مِن بَعْدِ مَا جَاءتْهُمُ الْبَيِّنَاتُ بَغْيًا بَيْنَهُمْ فَهَدَى اللّهُ الَّذِينَ آمَنُواْ لِمَا اخْتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَاللّهُ يَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ» (مردم امتى يگانه بودند، پس خداوند پيامبران را نويدآور و بيم‏دهنده برانگيخت و با آنان كتاب [خود] را بحق فرو فرستاد تا ميان مردم در آنچه با هم اختلاف داشتند داورى كند و جز كسانى كه [كتاب] به آنان داده شد پس از آنكه دلايل روشن براى آنان آمد به خاطر ستم [و حسدى] كه ميانشان بود [هيچ كس] در آن اختلاف نكرد، پس خداوند آنان را كه ايمان آورده بودند به توفيق خويش به حقيقت آنچه كه در آن اختلاف داشتند هدايت كرد و خدا هر كه را بخواهد به راه راست هدايت مى‏كند).
از این آیه استنباط می‏شود که خداوند متعال به همراه هر کدام از پیامبران کتابی فرو فرستاد تا به وسیله آن در میان مردم به قضاوت پرداخته حق و باطل را مشخص کرده و عدل را اجرا نموده و از ظلم جلوگیری کنند.
همچنین آیه فوق این را می‏رساند که تعداد کتابهای نازل شده بر پیامبران الهی بسیار زیاد بوده است، که ایمان و اعتقاد داشتن به همه آنها به طور اجمالی واجب است.
اما نام چهار کتب و تعدادی از مصاحف به صراحت در قرآن کریم آمده است که ایمان تفصیلی به آنها بر هر مسلمانی واجب است.

کتابهای چهارگانه آسمانی
چنان که قبلا ذکر شد، تعداد کتابهایی که بر پیامبران نازل شده‏اند، بسیار زیاد هستند، اما نام چهار کتاب به صراحت در قرآن کریم ذکر شده و نیز مشخص شده است که هر کدم از این چهار کتاب به کدام یک از پیامبران الهی نازل شده است. این چهارکتاب عبارتند از:
1ـ زبور؛ زبور نام کتابی است که خداوند متعال بر حضرت داود علیه السلام نازل فرموده است. چنان که در قرآن مجید آمده است: «وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا» (و به داوود زبور بخشيديم) [نساء:163]
"زبور" در لغت به معنای "کتاب"، است که جمع آن "زُبُر" می‏آید؛ «كُلُّ شَيْءٍ فَعَلُوهُ فِي الزُّبُرِ» (و هر چه كرده‏اند در كتابها[ى اعمالشان درج] است)
2ـ تورات؛ تورات نام کتابی است که بر حضرت موسی علیه السلام نازل شد. البته این کتاب (تورات) غیر از صحیفه‏هایی است ک بر حضرت موسی نازل شده است. (تورات، لفظ عبرانی است به معنای: تعلیم و شریعت) قرآن مجید می‏فرماید: «نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَأَنزَلَ التَّوْرَاةَ وَالإِنجِيلَ* مِن قَبْلُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَأَنزَلَ الْفُرْقَانَ إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِآيَاتِ اللّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَاللّهُ عَزِيزٌ ذُو انتِقَامٍ» (اين كتاب را در حالى كه مؤيد آنچه [از كتابهاى آسمانى] پيش از خود مى‏باشد به حق [و به تدريج] بر تو نازل كرد و تورات و انجيل را پيش از آن براى رهنمود مردم فرو فرستاد و فرقان را نازل كرد، كسانى كه به آيات خدا كفر ورزيدند بى‏ترديد عذابى سخت‏خواهند داشت و خداوند شكست‏ ناپذير و صاحب‏ انتقام است) [آل عمران:3-4] همچنین در حدیث شفاعت هنگامی که مردم برای طلب شفاعت نزد حضرت ابراهیم علیه السلام می‏روند، ایشان در جواب آنها می‏فرماید:«لست هناکم، ائتوا موسی عبدا کلمه الله و أعطاه التوراة».
3ـ انجیل؛ نام کتابی است که خداوند متعال آن را بر حضرت عیسی علیه السلام نازل فرمود؛« وَقَفَّيْنَا عَلَى آثَارِهِم بِعَيسَى ابْنِ مَرْيَمَ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَآتَيْنَاهُ الإِنجِيلَ فِيهِ هُدًى وَنُورٌ وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ التَّوْرَاةِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِينَ» (و عيسى پسر مريم را به دنبال آنان (پيامبران ديگر) درآورديم در حالى كه تورات را كه پيش از او بود تصديق داشت و به او انجيل را عطا كرديم كه در آن هدايت و نورى است و تصديق‏كننده تورات قبل از آن است و براى پرهيزگاران رهنمود و اندرزى است) [مائده:46]. انجیل لغت یونانی است به معنای "بشارت".
4ـ قرآن: نام کتابی است که خداوند متعال آن را بر آخرین پیامبرش حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه وسلم نازل فرموده است؛ « كَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِّتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ» (و بدين گونه قرآن عربى را به سوى تو وحى كرديم تا [مردم] مكه و كسانى را كه پيرامون آنند هشدار دهى و از روز گردآمدن [خلق] كه ترديدى در آن نيست بيم دهى، گروهى در بهشتند و گروهى در آتش) (شوری:7).
قرآن کریم آخرین کتاب آسمانی است که خداوند بر آخرین پیامبر نازل نموده است، این کتاب عظیم الشأن از حیث مقام و شرافت بر تمامی کتب آسمانی دیگر فضیلت دارد که خداوند متعال مسئولیت حفاظت و نگهداری آن  را از هر گونه تحریف و تغییری تا روز قیامت بر عهده گرفته است؛ « إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ» (بى‏ترديد ما اين قرآن را به تدريج نازل كرده‏ايم و قطعا نگهبان آن خواهيم بود) [حجر:9]

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

قیامت تا زمانی برپا نمی شود كه مسلمانان بایهودیان جهاد نكنند ویهودی پشت سرِ سنگ و درخت متواری می شود و سنگ و درخت صدا می زند كه مسلمان بیا پشت سر من یک یهودی مخفی است او را بكُش،

عن أَبِی هُرَیرَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّه عَلَیهِ وَسَلَّمَ قَالَ لَا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى یقَاتِلَ الْمُسْلِمُونَ الْیهُودَ فَیقْتُلُهُمُ الْمُسْلِمُونَ حَتَّى یخْتَبِئَ الْیهُودِی مِنْ وَرَاءِ الْحَجَرِ وَالشَّجَرِ فَیقُولُ الْحَجَرُ أَوِ الشَّجَرُ یا مُسْلِمُ یا عَبْدَ اللَّهِ هَذَا یهُودِی خَلْفِی فَتَعَالَ فَاقْتُلْهُ إِلَّا الْغَرْقَدَ فَإِنَّهُ مِنْ شَجَرِ الْیهُودِ  .

[ریاض الصالحین باب الساعة واشراطها رقم ۱۸۲۰، مسلم كتاب الفتن و اشراط الساعة رقم الحدیث ۵۲۰۳، مسند امام احمد ۹۰۲۰ ، ۲۴۸۳۷]

حدیث: قیامت تا زمانی برپا نمی شود كه مسلمانان بایهودیان جهاد نكنند ویهودی پشت سرِ سنگ و درخت متواری می شود و سنگ و درخت صدا می زند كه مسلمان بیا پشت سر من یک یهودی مخفی است او را بكُش، بجز درخت «غَــرْ قَـــدْ» كه این درختِ یهودی است.
توضیح: غرقد درخت خارداری است كه در بیت المقدس می روید و از قرار معلوم یهودیان این درخت را می كارند وافزایش میدهند

منبع: پایگاه اطلاع رسانی سنی آنلاین

دو زن با پسران شان بودند؛ پسر یكی را گرگ ربود، هر یكی گفت: پسر تو بود كه گرگ برد؛ جهت فیصله قضیه را پیش حضرت داؤد علیه السلام بردند! حضرت داؤد  علیه السلام  درحق زن بزرگتر فیصله فرمودند؛

- كَانَتِ امْرَأَتَانِ مَعَهُمَا ابْنَاهُمَا جَاءَ الذِّئْبُ فَذَهَبَ بِابْنِ إِحْدَاهُمَا فَقَالَتْ صَاحِبَتُهَا إِنَّمَا ذَهَبَ بِابْنِكِ وَقَالَتِ الْأُخْرَى إِنَّمَا ذَهَبَ بِابْنِكِ فَتَحَاكَمَتَا إِلَى دَاوُدَ فَقَضَى بِهِ لِلْكُبْرَى فَخَرَجَتَا عَلَى سُلَیمَانَ بْنِ دَاوُدَ فَأَخْبَرَتَاهُ فَقَالَ ائْتُونِی بِالسِّكِّینِ أَشُقُّهُ بَینَهُمَا فَقَالَتِ الصُّغْرَى لَا تَفْعَلْ یرْحَمُكَ اللَّهُ هُوَ ابْنُهَا فَقَضَى بِهِ لِلصُّغْرَى.

[ریاض الصالحين باب الغررمن المنثورات ،صحیح  البخاری كتاب الرقاق الرقم:۶۰۰۲، الفرائض ۶۲۷۱،  صحیح مسلم:  الاقضیة ۳۳۴۵، الفضایل۴۲۳۴،  ۴۲۳۵،سنن النسائی آداب القضاة ۵۳۰۷ مسند احمد: ۷۰۲۰، ۷۷۶۸]

حدیث: دو زن با پسران شان بودند؛ پسر یكی را گرگ ربود، هر یكی گفت: پسر تو بود كه گرگ برد؛ جهت فیصله قضیه را پیش حضرت داؤد علیه السلام بردند! حضرت داؤد  علیه السلام  درحق زن بزرگتر فیصله فرمودند؛ باز پیش حضرت سلیمان  علیه السلام  آمدند، حضرت سلیمان  علیه السلام  فرمودند: چاقوئی بیاورید تا به دوقسمت تقسیمش كنم! زن كوچك تر گفت: این كار را نكنید! این پسر از آنِ او است؛ حضرت سلیمان در حق كوچك تر فیصله فرمودند.
توضیح: قضاوت بنابر بازجوئی ظاهری صورت می گیرد وقاضی از علم غیب باخبر نیست ولی عده‌ی ازقاضی‌ها زیرك هستند، اگر قاضی بنابر مدارك ظاهری چیزی را به ‌كسی داد كه درواقع این چیز از او نبود این شیء برای او حلال و جایز نمی شود ونباید به قاضی بد ظن شد كه رشوه گرفته و یا پارتی بازی نموده است.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی سنی آنلاین

از عبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت شده است که رسول اکرم صلی الله علیه وسلم فرمود: «راستگویی را لازم بگیرید؛ به راستی كه صدق و راستگویی، به سوی نیكی هدایت مى كند، و نیكى به سوی بهشت رهبری مى كند، و مرد همچنان راست مى گوید و در جستجوی حقیقت می باشد، تا این كه نزد خداوند از راستگویان محسوب مى شود».

شرح الفاظ حدیث:
علیکم بالصدق: راستگویی را لازم گرفته و در گفتار و کردار خویش آن را رعایت کنید.
الصدق: به دست آوردن چیزی و کامل کردن آن.

در پرتو توصیۀ نبوی:
در این وصیّت مبارک، رسول اکرم صلی الله علیه وسلم امتش را به راستگویی توصیه نموده و از آنها می خواهد تا در جستجوی حقیقت باشند، زیرا صدق و حقیقت مسلمان را به سوی نیكی هدایت مى كند، و نیكى نیز به سوی بهشت رهبری مى كند.
راستگویی و صداقت ـ ای برادر مسلمان ـ زیبایی و زینت مردان آزاده و نیک کردار است و یکی از مصادیق بزرگ اخلاق می باشد که تمام خصلت‏های نیک را در خود جمع کرده است. لفظ «البر» نیز کلمۀ جامعی است که شامل تمام معانی خیر است. حال ببینید که رسول اکرم صلی الله علیه وسلم چگونه وصیت خویش را با اسلوب ایجاد انگیزه آغاز نموده تا باعث تشویق شنوندگان شده و آنان را برای غنیمت شمردن فرصت و شتافتن به سوی صداقت و راستگویی انگیزه دهد.

آیات قرآن پیرامون صدق و صادقین:
  صدق یکی از فضایل بزرگ و از موارد اخلاق بزرگ قرآنی است. صداقت صفتی است که الله متعال خلیلش ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام را با آن ستوده است، آنجا که می فرماید: «وَاذْكُرْ فِی الْكِتَابِ إِبْرَاهِیمَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّیقًا نَبِیا» [مریم:41]؛ در کتاب (قرآن، برای مردمان گوشه ای از سرگذشت) ابراهیم را بیان کن. او بسیار راست کردار و راست گفتار و پیغمبر بود.
«وَاذْكُرْ فِی الْكِتَابِ إِسْمَاعِیلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَبِیا» [مریم:54]؛ در کتاب (آسمانی قرآن) از اسماعیل بگو، آن کسی که در وعده هایش راست بود. و پیغمبر والامقامی بود.
الله تبارک و تعالی بندگان خود را به همنشینی و مجالست با صادقین امر نموده و می فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آَمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِینَ» [توبه:119]؛ ای مؤمنان! از خدا بترسید و همگام با راستان باشید.
خداوند متعال گروهی از مؤمنان و صالحانِ صحابه رضوان الله علیهم اجمعین را در قرآن کریم می ستاید و علت این ستایش نیز صداقت آنان در عهدی است که با الله متعال بسته بودند؛ می فرماید: «مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُمْ مَنْ ینْتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا * لِیجْزِی اللَّهُ الصَّادِقِینَ بِصِدْقِهِمْ» [احزاب: 23ـ24]؛ در میان مؤمنان مردانی هستند که با خدا راست بوده اند و در پیمانی که با او بسته اند. برخی پیمان خود را بسر برده اند (و شربت شهادت سرکشیده اند) و برخی نیز در انتظارند (تا کی توفیق رفیق می گردد و جان را به جان آفرین تسلیم خواهند کرد) آنان هیچ گونه تغییر و تبدیلی در عهد و پیمان خود نداده اند (و کمترین انحراف و تزلزلی در کار خود پیدا نکرده اند). هدف این است که خداوند صادقان را به خاطر صدقشان پاداش بدهد.
همچنین الله متعال به رسول اکرم صلی الله علیه وسلم یادآوری می نماید که از او، آغاز و پایانی توأم با صداقت بخواهد: «وَقُلْ رَبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَلْ لِی مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِیرًا» [اسراء:80]؛ بگو: پروردگارا! مرا صادقانه (به هرکاری) وارد کن، و صادقانه (از آن) بیرون آور، (وچنان کن که خط اصلی من در آغاز و انجام همه چیز، راستی و درستی باشد) و از جانب خود قدرتی به من عطا فرما که (در امر حکومت بردوستان و اظهار حجت در برابر دشمنان برایم) یار و مددکار باشد.
حضرت ابراهیم علیه السلام از الله متعال نام و یاد نیکی در میان نسل‏های بعد می خواهد، آنجا که در دعایش فرمود: «وَاجْعَلْ لِی لِسَانَ صِدْقٍ فِی الآخِرِینَ» [شعراء:84]؛ برای من ذکر خیر و نام نیک در میان آیندگان برجای دار.

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

 عده ای بر این باورند که ذخیره حدیثی، حدود یک قرن فقط با حفظ نمودن متداول بوده و نوشتنی در کار نبوده است. اما سرچشمه این اندیشه ناصواب، اخبار و روایاتی است که پژوهش گران حوزه علم حدیث قبل از ایشان در باره تدوین حدیث منتشر کرده اند و آنها بر این اعتقاد بودند که مدون اول این علم، ابن شهاب زهری متوفی 125هـ ق است.

این طرز تفکر بر فرهیختگان و مصنفانی همچون ابوطالب مکی، نیز با وجود یافتن تناقض در این باره بر آن صحه می گذاشتند.
اما فرزند رشید اسلام و خادم سنت نبوی، خطیب بغدادی رحمه الله در این وادی قدم برداشت تا ثابت کند که کتابت حدیث در حیات طیبه حضرت رسول صلی الله علیه وسلم صحابه و تابعین نیز مروج بوده است.

شیوه نوشتار در حیات طیبه نبوی صلی الله علیه وسلم
جامعه عرب قبل از ظهور اسلام در حفظ اشعار، قصص و رویدادها و انساب به حافظه خود اعتماد می کردند و نوشتن و ثبتی در کار نبود و بنا بر همین به قوت حافظه مشهور شده بودند. اما این دلیل بر عدم وجود نوشتار بین آنها نیست. زیرا در جامعه مکی آن روز تجار می زیستند که نیاز به حساب و کتاب داشتند. گرچه افراد با سواد انگشت شمار بودند. بنا بر همین است که قرآن کریم عرب آن روز را به «أمیّون» تعبیر و توصیف می کند آنجا که می فرماید: «هوالذی بعث فی الامیین رسولا منهم» و در حدیث نبوی صلی الله علیه وسلم آمده است: «إنا أمّة أمیّة لانکتب و لانحسب.»
اما با ظهور اسلام عزیز و آغازین روزهایش، نبی مکرم اسلام صلی الله علیه وسلم جامعه اسلامی را به آموختن و فراگیری علم تشویق و ترغیب نمود و فدیه اسرای بدر را تعلیم ده نفر از فرزندان انصار مقرر فرمود.

نگارش حدیث در حیات نبوی صلی الله علیه وسلم
با وجود جمعی از نویسندگان در عهد نبوی صلی الله علیه وسلم و اقدام آنها به نوشن و ثبت قرآن کریم، کسی اقدام به جمع آوری احادیث ننمود و اغلب بر حافظه خود اعتماد می کردند و رسول الله صلی الله علیه وسلم هم آنها را دستور به این کار ندادند و شاید علت این کار این بود که قوت حافظه آنها کما کان باقی بماند، و دیگر اینکه روایت حدیث بالمعنی جایز بود.  بر خلاف قرآن کریم که لفظ و معنایش معجزه است و باید عینا ثبت و ضبط می شد.
 از طرفی چون مسلمانان با اسلوب قرآن کریم مأنوس نشده بودند و احتمال داشت که عموم مسلمانان دچار شک و خلط احادیث با آیات قران کریم بشوند و آن هم زمانی بود که قرآن کریم لحظه به لحظه نازل می شد، لذا جهت دفع خلط، دستور به نوشتن داده نشد.

روایاتی که دال بر نهی از کتابت و ثبت حدیث هستند
در مجموعه ذخیره احادیث روایاتی وجود دارد که از نوشتن حدیث نهی می کنند که از آن جمله:
1- «لاتکتبوا عنی، و من کتب عنی غیرالقرآن فلیمحه و حدّثوا عنی ولاحرج.» (أخرجه مسلم فی کتاب الزهد و الرقائق/3004)
2- قال ابوسعید الخدری رضی الله عنه «جهدنا بالنبی صلی الله علیه وسلم أن یأذن لنا فی الکتاب فأبی» (تقیید العلم، ص32)

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

 مشكلات‌ دوران‌ خلافت‌ سیدنا عثمان‌- رضی الله عنه-
 چنانكه‌ قبلاً اشاره‌ شد مسلمین‌ در زمان‌ خلافت‌ عثمان‌- رضی الله عنه- به‌ پیروزی‏های‌ چشم‌گیر و فتوحات‌ بزرگی‌ دست‌ یافتند و ملت‌های‌ جدیدی‌ با طرز تفكر و فرهنگ‌های‌ متفاوتی‌ به‌ جامعه‌ اسلامی‌ پیوستند. در نتیجه‌ تمدن‌ شهری‌ و وسایل‌ جدید رفاهی‌ در زندگی‌ مردم‌ راه‌ یافت‌ و بدون‌ شك‌ این‌ همه‌ ترقی‌ و پیشرفت‌ آثار و نتایجی‌ روانی‌ و اخلاقی‌ داشت‌ و لاجرم‌ این‌ همه‌ نعمت‌ باید مالیاتی‌ داشته‌ باشد كه‌ ملت‌ها در طول‌ زندگی‌ و جامعه‌ ها و دولت‌ها در تاریخ‌ خود آن‌ را پرداخته ‌اند.

از سوی‌ دیگر چون‌ حضرت‌ عثمان‌- رضی الله عنه- زمام‌ خلافت ‌را به‌ دست‌ گرفت‌، مردم‌ اندك‌ اندك‌ با زمان‌ رسول‌ خدا- صلی الله علیه وسلم- فاصله‌ می ‌گرفتند و آثار تحول‌ در جامعه‌ بزرگ ‌اسلامی‌ پدیدار گشت‌ و می ‌رفت‌ كه‌ به‌ تدریج‌ تغییر جهت‌ دهد و آن‌ مسیری‌ را كه‌ مربّی‌ اول‌، یاران‌ خود را بدان‌ رهنمایی‌ كرده‌ و اصحاب‌ خود را بدان‌ شیوه ‌تربیت‌ نموده‌ بود، رها كرده‌ مسیر دیگری‌ را در پیش‌ گیرند. رسول‌ الله- صلی الله علیه و سلم- یاران‌ خود را به‌ گونه ‌ای‌ تربیت‌ كرده‌ بود كه‌ علاقه ‌ای‌ به‌ دنیا و كسب‌ مقام‌ و ثروت ‌نداشتند و در ثروت‌ اندوزی‌ و كسب‌ قدرت‌ از یكدیگر سبقت‌ نمی ‌گرفتند.
حضرت‌ عمر- رضی الله عنه- در زمان‌ خود توانست‌ در برابر این‌ سیل‌ خروشان‌ سدی‌ آهنین‌ قرار دهد و با قدرت ‌تمام‌ جلوی‌ آن‌ را بگیرد، اما در زمان‌ سیدنا عثمان ‌مملكت‌ اسلامی‌ بیش‌ از پیش‌ گسترده‌ شد، وسعت‌ فتوحات‌ و كثرت‌ غنایم‌ و فراوانی‌ اموال‌ دست‌ در دست‌ هم‌ داده‌ به‌ سرعت‌ این‌ دگرگونی‌ و تغییر جهت‌ افزودند.
بر اثر این‌ قبیل‌ عوامل‌ در زمان‌ حضرت‌ عثمان‌- رضی الله عنه- در قلعه‌ استوار جامعه‌ اسلامی‌ روزنه‌ هایی‌ ایجاد شد كه‌ بادهای‌ مسمومی‌ به‌ شكل‌ طوفان‌ در آن‌ نفوذ كرد. گر چه‌ در عزم‌ و ارادۀ‌ حضرت‌ عثمان‌ هیچ‌گونه ‌سستی ای‌ راه‌ نیافته‌ بود، و ایشان‌ در امور خلافت ‌سر مویی‌ از جادۀ‌ حق‌ منحرف‌ نشده‌ و در سیاست‌ خود از قوانین‌ عدالت‌ تخلف‌ نكرده‌ بود، ولی‌ مردمی‌ كه‌ عثمان‌- رضی الله عنه- با آنها سر و كار داشت‌، آن‌ عرب‌ ساده‌ و سخت‏كوش‌ بدوی‌ سابق‌ نبودند، بلكه ‌مردمی‌ جهان‌ دیده‌ و غرق‌ در ناز و نعمت‌ بودند و به ‌مقتضای‌ فطرت‌ انسانی‌ كه‌ اگر نفس‌ انسان‌ در تنعم‌ آزاد باشد و به‌ نحو صحیح‌ تربیت‌ نشود، بصیرتش‌ را از دست‌ داده‌ و زمام‌ عقل‌ از دستش‌ رها می ‌شود؛ این‌ چنین‌ شده‌ و گرفتار انحرافاتی‌ شده‌ بودند.
استاد عباس‌ محمود عقاد، این‌ حقیقت‌ را به خوبی‌ بیان‌ كرده‌ می ‌گوید: بزرگترین‌ مشكل‌، همان‏گونه‌ كه‌ در آینده‌ واضح‌ خواهد شد، این‌ بود كه‌ عثمان‌- رضی الله عنه- گر چه‌ عملی‌ مرتكب‌ نشد كه‌ در زمان‌ خلفای‌ قبلی ‌نظیری‌ نداشته‌ باشد، ولی‌ محیط‌ و شرایط‌ تغییر كرده‌ بود و اوضاع‌ مانند سابق‌ نبود، خلفای‌ قبلی ‌برای‌ حضرت‌ عثمان‌ الگو و نمونه‌ بودند و اتباع‌ از روش‌ آنان‌ هدف‌ اصلی‌ وی‌ بود، اما زمان‌ و محیطی‌ كه‌ می ‌خواست‌ روش‌ آنان‌ را به‌ اجرا درآورد آن ‌زمان‌ سابق‌ نبود و مردم‌ نیز آن‌ مردم‌ سابق‌ نبودند و این‌ خود بزرگترین‌ مشكل‌ بود كه‌ چگونه‌ در شرایط ‌جدید، با در نظر گرفتن‌ مقتضیات‌ زمان‌ روش‌ آنان ‌را پیاده‌ كند.
سپس‌ می‌ افزاید: از زمان‌ مسلمان‌ شدن‌ عثمان‌- رضی الله عنه- تا زمانی‌ كه‌ ایشان‌ زمام‌ امور را بدست‌ گرفت‌، جامعه‌ عربی‌ در سطح‌ بسیار گسترده‌ ای‌ تغییر كرده‌ بود، و گرایش‏ها در جامعه‌ اسلامی‌ با گرایش‏های‌ ملل‌ دیگر جهان‌ هم‏سو شده‌ بود و تقریباً طرز زندگی‌ ملت‏های ‌شرق‌ و غرب‌ با هم‌ مشابهت‌ پیدا كرده‌ بود.
در این‌ اوضاع‌ معترضین‌ و منتقدین‌ فرصت‌ یافته‌ و عملكرد او را با عملكرد شیخین‌ مقایسه‌ كرده‌ و مورد محاسبه‌ قرار می‌ دادند.
عقاد می‌ گوید: مردم‌ در زندگی‌ و اهداف‌شان‌ همانند ملت‏های‌ دیگر، مطابق‌ میل‌ خود، زندگی ‌می ‌كردند، اما از خلیفه‌ سوم‌ انتظار داشتند كه‌ در تمام‌ امور، از روش‌ و سیرۀ‌ دو خلیفه‌ قبلی‌، سر مویی ‌تجاوز نكند، در صورتی كه‌ خودشان‌ از روش‌ و سیرۀ ‌رعیت‌ خلیفه‌ اول‌ و دوم‌ بسیار منحرف‌ شده‌ بودند.
نباید منكر شد كه‌ سیدنا عثمان‌- رضی الله عنه- از قدرت‌ و نیروی‌ ابوبكر و عمر- رضی‌الله عنهما- برخوردار نبود، اما خود سیدنا عمر- رضی الله عنه- با قدرت‌ و هیبتی‌ كه‌ از آن ‌برخوردار بود، در روزهای‌ آخر خلافت‌ خویش‌ احساس‌ می ‌كرد كه‌ زمان‌ با گذشته‌ فرق‌ كرده‌ است‌، لذا در دعاهای‌ خود می‌ گفت‌: «خدایا سِنّم‌ بالا رفته ‌و قوایم‌ ضعیف‌ گشته‌ و رعیتم‌ در جهان‌ پراكنده ‌شده‌ است‌، مرا در حالی‌ به‌ سوی‌ خویش‌ فراخوان ‌كه‌ حق‌ كسی‌ از دستم‌ ضایع‌ نشده‌ و در انجام‌ وظیفه‌ كوتاهی‌ نكرده‌ باشم‌.»
عثمان‌- رضی الله عنه- نیز این‌ تفاوت‌ بزرگ‌ بین‌ دو زمان‌ را درك ‌كرده‌ بود، و می‌ ترسید كه‌ این‌ بیماری‌ فراگیر شود. لذا مردم‌ را نسبت‌ به‌ آن‌ هشدار می‌ داد، و همواره‌ در مجالس‌ و سخنرانی‌ها می ‌گفت‌: «حالتی‌ كه‌ امت ‌اسلامی‌ امروزه‌ به‌ آن‌ مبتلا گشته‌، سرنوشتی‌ است‌ كه‌ قابل‌ برگشت‌ نیست‌. همانا فتنه‌ دنیا آن‌ چنان‌ بر دلها چیره‌ گشته‌ كه‌ هیچ‌ تدبیر و كوششی‌ كارساز نیست.‌»
عقاد می ‌افزاید: مشكل‌ و آزمایش‌ بزرگ‌ این‌ بود كه‌ زمان‌ خلافت‌ حضرت‌ عثمان‌- رضی الله عنه- زمانی‌ بود كه‌ در آن ‌مراحلی‌ پیش‌ می ‌آمد كه‌ نیاز بود مردم‌ به‌ خلافت ‌اعتماد كنند، امّا [بر اثر موج‌ تبلیغات‌ سوئی‌ كه‌ ایجاد شده‌ بود] این‌ اعتماد بطور كامل‌ دیده‌ نمی‌ شد. همچنین‌ مراحلی‌ پیش‌ می‌ آمد كه‌ به‌ سلطه‌ و قدرت ‌قاطع‌ خلیفه‌ نیاز بود، امّا [بنا بر سیاست‌ تسامح‌ و مدارای‌ خلیفه] این‌ قاطعیت‌ نیز دیده‌ نمی ‌شد؛ لذا حكومتی‌ كه‌ از این‌ دو جانب‌ با مشكل‌ مواجه‌ گردد مسلماً از گزند حوادث‌ و احوال‌ در امان‌ نخواهد ماند.
با این‌ حال‌ استاد عقاد می‌گوید: همانا سیاست‌ و تدبیر عثمان‌- رضی الله عنه- برای‌ حل‌ مشكلات‌ امور خارجی‌ دولت‌ اسلامی‌، كه‌ ناگهان‌ بعد از خلافت‌ با آن ‌مواجه‌ شد، بهترین‌ چاره‌ و حكیمانه‌ ترین‌ راه ‌حلی‌ بود كه‌ یك‌ خلیفه‌ در چنان‌ موقعیتی‌ می ‌اندیشید؛ این‌ راه‌ حل‌ عبارت‌ بود از راستی‌ و درستكاری‌، استقامت‌ و عزم‌ راسخ‌، سرعت‌ عمل‌ توأم‌ با احتیاط‌ و سیاستِ‌ «با دوستان‌ تلطّف‌ با دشمنان‌ مدارا».

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

 ایشان‌ از اینكه‌ به طور معین‌ یكی‌ از اینها را به‌ خلافت‌ انتصاب‌ كند، اجتناب‌ كرد و گفت‌: «نمی‌خواهم‌ بار خلافت‌ را هم‌ در حال‌ حیات‌ و هم‌ بعد از مرگ‌ به دوش‌ بكشم‌. اگر خداوند به‌ شما ارادۀ‌ خیری‌ داشته‌ باشد، شما را به‌ بهترین‌ آنها متفق‌ خواهد نمود، همانگونه‌ كه‌ بعد از وفات‌ پیامبر-- صلی الله علیه و سلم-- بر بهترینتان‌ متفق‌ گردانید.»
تقوی‌ و خداترسی‌ بی‌شایبۀ‌، وی‌ را بر آن‌ داشت‌ تا سعیدبن‌زید راـ هر چند او نیز از جمله‌ ده‌ نفر بشارت‌ یافته‌ به‌ بهشت‌ (عشره‌ مبشره‌) بود ـ از اعضای‌ شورا قرار ندهد. زیرا او پسر عمویش‌ بود و می‌ترسید كه‌ مبادا به خاطر مراعات‌ نسبتش‌ با امیرالمؤمنین‌ او را انتخاب‌ كنند. بنابراین‌ نام‌ او را به‌ میان‌ نیاورد. به‌ اهل‌ شورا گفت‌ كه‌ پسرش‌ عبدالله ـ كه‌ از فقهای‌ صحابه‌ بود ـ در شورا ـ به‌ عنوان‌ ناظرـ حضور یابد، ولی‌ حق‌ انتخاب‌ نداشته‌ باشد. و وصیت‌ نمود كه‌ صهیب‌ رومی‌ تا سه‌ روزی‌ كه‌ كار شورای‌ انتخاب‌ خلیفه‌ به‌ پایان‌ می‌رسد، امام‌ جماعت‌ مسلمین‌ باشد و توصیه‌ كرد مردم‌ اهل‌ شورا را در این‌ امر یاری‌ كنند. نیز فرمود: «گمان‌ نمی‌كنم‌ مردم‌ كسی‌ را بر عثمان‌ و علی‌ ترجیح ‌دهند.»
پس‌ از پایان‌ مراسم‌ تشییع‌ و تدفین‌ سیدنا عمر- -رضی الله عنه-- حضرت‌ مقدادبن ‌اسود اهل‌ شورا را در خانه‌ای ‌فراخواند. بعد از مدتها بحث‌ و تبادل‌ نظر به‌ این ‌نتیجه‌ رسیدند كه‌ سه‌ نفر از آنان‌ به‌ نفع‌ سه‌ نفر دیگر كنار روند؛ زبیر به‌ نفع‌ علی‌ و سعد به‌ نفع ‌عبدالرحمن‌بن‌عوف‌ و طلحه‌ به‌ نفع‌ عثمان‌ كنار رفتند و حق‌ خود را به‌ آنها بخشیدند. سپس‌ عبدالرحمن‌ به‌ عثمان‌ و علی‌ رو كرد و گفت‌: «كدام یك‌ از شما نیز از حق‌ خود دست‌ برمی‌دارد تا حق‌ انتخاب‌ از میان‌ دو نفر باقی‌مانده‌ به ‌او سپرده‌ شود؟ و او نیز با در نظر گرفتن‌ خدا و مصلحت‌ دین‌، برترین‌ را انتخاب‌ كند»، عثمان‌ وعلی‌ هر دو سكوت‌ كردند. لذا خود عبدالرحمن‌ از حق‌ خود منصرف‌ شد و گفت‌: «خداوند را برعملكرد خود ناظر دانسته‌ و مصلحت‌ اسلام‌ را در نظر خواهم‌ گرفت‌، و در انتخاب‌ بهترین‌ شما تمام ‌تلاش‌ خود را بكار خواهم‌ برد.» عثمان‌ و علی‌ هر دو موافقت‌ كردند. سپس‌ عبدالرحمن‌ با هر یك‌ از آنها بطور جداگانه‌ صحبت‌ كرد و فضایل‌ آنها را برشمرد و از هر كدام‌ از آنان‌ عهد گرفت‌ كه‌ اگر به‌ خلافت‌ انتخاب‌ شد، عدل‌ را پیشه‌ كند و اگر دیگری‌ انتخاب‌ شد، از او اطاعت‌ كرده‌ و بر این‌ امر راضی‌ باشد، كه‌ هر دو پذیرفتند.

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

ابوبكر- رضی الله عنه - از آن دسته پیشوایانی است كه سیرت و راه آنان به نگارش در می‏آید تا مردم، به اقوال و عملكرد آنان در زندگی دنیا درآمیزند و آن را پیشۀ خود سازند. چراكه سیرت ابوبكر- رضی الله عنه - از قویترین مصادر ایمانی است كه عاطفه و احساس درست اسلامی به همراه فهم و شناخت صحیح از دین را به ارمغان می‏آورد.

اسم و نسب
وی عبدالله بن عثمان بن عامر بن عمرو بن کعب بن سعد بن تیم بن مرة بن کعب بن لؤی بن غالب، القرشی التیمی، ابوبکر صدیق بن ابی قحافه می‏باشد. همچنین به خاطر زیبایی چهره و نجابت ابوبکر صدیق، به ایشان"عتیق" هم گفته می‏شد.
پدر حضرت ابوبکر، عثمان بن عامر بن عمرو با كنیه "ابوقحافه" بود كه در فتح مكه، مسلمان شد؛ ابوبكر- رضی الله عنه- پدرش را در فتح مكه به نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم برد. رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود: "ای ابوبكر! چرا پیرمرد را نگذاشتی كه ما به نزدش برویم؟" ابوبكر- رضی الله عنه - گفت: "سزاوار بود كه او، به حضور شما بیاید." ابوقحافه- رضی الله عنه- در آن روز، مسلمان شد و با رسول خدا صلی الله علیه وسلم بیعت كرد.
مادر ابوبكر، سلمی دختر صخر بن عمرو بن كعب بن سعد بن تیم با كنیه "ام الخیر" است كه از مسلمانان نخستین به شمار می‏رود.

جایگاه ابوبکر صدیق در میان قریش
ابوبكر صدیق- رضی الله عنه - در دوره پیش از اسلام، یكی از افراد برجسته و بلكه از اشراف و بزرگان قریش بود؛ ایشان مسؤولیت پرداخت دیه‏ها و بدهی‏های قریش را بر عهده داشت؛ او همواره در این مورد به قدری امین و مورد اعتماد قریشیان بود كه در پرداخت خون‏بها یا تاوان و غرامت، با او همراهی می‏كردند و اگر شخصی غیر از ابوبكر، برای كسی خون‏بها و یا غرامتی تعیین می‏كرد، مورد قبول قریش واقع نمی‏شد.
حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه به دور از نجاست‏های جاهلیت رشد کرد؛ او به هیچ وجه در مقابل بتها سجده نکرد، هرگز شراب ننوشید (نه قبل از اسلام و نه بعد از اسلام)، او به اخلاق أصیل عربی آراسته بود، وی دارای اخلاقی نیکو بود و در میان مردم از محبوبیت بالایی برخوردار بود، راستگو بود و خوش‏مجلس.
 استاد "رفیق العظم" در این مورد چنین گفته است: «واقعاً بسی جای افتخار است كه شخصی در میان بتها پرورش یابد و بدون وجود راهنما و رهبر، این چنین با ارادۀ قلبی و وجدان خویش، فرهیخته و جوانمرد باشد و به چنین جایگاه پر فضیلتی دست یابد؛… به شایستگی و با تمام وجود و از ته قلب از اسلام استقبال نماید و در زمرۀ نخستین مؤمنین به پروردگار جهانیان قرار گیرد و خیلی زود اسلام را بپذیرد و بینی متكبران و سركشان را به خاك بمالد و زمینه‏های هدایت‏یافتگی به دین استوار الهی را فراهم كند؛ آری، او چنان الگویی است كه اگر كسی راه او را بپیماید و به رشته محكم و استوار او درآویزد، ریشه‏های رذالت و پستی از وجودش ریشه‏كن می‏گردد.» [أشهر مشاهیرالإسلام 1/12]
ابوبکر صدیق رضی الله عنه دارای نسب رفیعی در میان قریش بود، و از آنجایی که معرفت خاصی در شناخت خیر و شر داشت، دارای جایگاه ویژه‏ای در علم و معرفت بود. حضرت ابوبکر صدیق در زمینه تجارت نیز صاحب تجربه بوده و در میان قوم خود محبوبیت داشت، به طوری که مردم قریش به ایشان اعتماد کرده، وی را از رؤسای خویش در جاهلیت قرار دادند که در مسائل مختلف با وی مشورت می‏کردند.
آری! ابوبكر- رضی الله عنه - آن چنان بزرگ و نیكو نهاد بود كه هیچ یك از قریشیان بر او خرده نگرفته و آن گونه كه بر مؤمنان ضعیف، عیب‏جویی می‏كردند، بر او عیبی نگرفته و خوارش نداشته‏اند. تنها عیب و خرده‏ای كه قریشیان به گمان خودشان بر ابوبكر- رضی الله عنه- گرفتند، این بود كه او به خدا و رسولش ایمان آورده است.

برای خواندن متن کامل به ادامه مطلب مراجعه نمایید